< Terug

De helft van de volwassen in Nederland heeft overgewicht. Dit is niet alleen in Nederland een groot probleem. Ook in Afrika en Azië heeft men steeds vaker te maken met  westerse ziektes zoals overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten. De omgeving is hierbij van groot belang. Deze vormt het menselijk gedrag. Slechte en ongezonde voeding omringt de consument overal ter wereld . Hierin speelt de supermarkt een belangrijke rol.

 

In de supermarkt bepaalt de consument wat er thuis wordt gegeten. De meesten weten dat groente gezond is en chips en koekjes ongezond. Maar van andere producten is de consument zich waarschijnlijk niet bewust dat deze ongezond zijn. Men koopt sommige producten niet om hun voedingswaarde, maar als gevolg van wijze van presentatie en zichtbaarheid in de winkel. Zo komen niet alleen bewust maar ook onbewust ongezonde producten in de winkelwagen terecht.

 

Voor een gezond eetpatroon is het van belang, dat er verandering komt in de misleiding en verleiding in de supermarkt.

Misleiding van de consument ontstaat door de ‘gezonde’ presentatie van producten.

Denk bijvoorbeeld aan plantaardige melkvervangers. Hoe gezond zijn deze dranken nou eigenlijk? Er zijn veel melkvervangers waaraan extra suiker is toegevoegd. Hoewel ze misschien lijken op melk, zijn ze soms net zo gezoet als frisdank, een minder gezonde keuze dus.

Een ander misleidend voorbeeld is de ultra-processed foods in kant-en-klaar verpakkingen. Bereiding is niet meer nodig,  waardoor men hiervan gemakkelijk een grotere hoeveelheid eet. Een ander nadeel aan deze producten is dat ze vaak extra toevoegingen bevatten zoals emulgatoren, smaakstoffen en verdikkingsmiddelen om het langer houdbaar, aantrekkelijker en verslavender te maken. Ook bevatten ze veel calorieën, suiker en zout en maar weinig voedingsstoffen en vezels.

 

Een laatste voorbeeld van misleiding is de verschillende soorten bruinbrood in de supermarkt. Veel van deze broden zien er allemaal even gezond door de bruine kleur en de zaden die erop zitten. Dat betekent niet automatisch dat deze ook gezonder zijn dan lichter brood. Fabrikanten voegen aan witbrood soms met gebrande mout een bruine kleur toe om het gezonder te laten lijken. 100% volkorenbrood, de meest voedzame keuze, is zelfs lichtbruin van kleur, nooit donkerbruin. Helaas is het aanbod volkorenbrood in verhouding tot het totale aanbod in de supermarkt erg klein.

 

De verleiding voor de consument in de supermarkt is groot in geval van  ultra-processed foods. Deze liggen in grote hoeveelheden en variatie in de schappen. Denk bijvoorbeeld aan koek, snoep, chips en chocola. Deze “foods” worden aangeboden in allerlei kleuren en verpakkingen. Vooral het vermijden van deze producten is lastig. Ze zijn overal verkrijgbaar, vaak in de aanbieding zijn of laaggeprijsd. Ook staan ze vaak op kopstellingen van een schap waardoor ze voor de consument goed zichtbaar zijn. De kans op verleiding tot aankoop is dan groot en levert de winkelier veel geld op. Dit maakt het voor de consument lastig om ‘nee’ te zeggen.

Na al die verleidingen volgt bij de kassa ook nog eens een confrontatie met snoep en snacks die daar voor het grijpen liggen.

Kortom, voor de consument is het een uitdaging weerstand te bieden tegen de overdaad van zoetigheid en vet. De consument wordt als het ware door de omgeving getraind ongezond te eten. Het is daarom van belang die ongezonde omgeving aan te pakken door het wegnemen van  misleiding en verleiding en de consumenten te omringen met gezonde producten. Zo’n ingreep zal voor sommigen betuttelend overkomen. Mensen moeten hun eigen keuzes kunnen maken.  Het is echter de vraag in hoeverre er een vrije keuze is wanneer 74 procent van de voeding in de supermarkt vol ligt met (verscholen) suiker.   Suiker dat  consequenties heeft voor de gezondheid.

 

Gelukkig zijn er ook voorbeelden waarbij de consument wordt geholpen en gestimuleerd om gezonde keuzes te maken.

Zo staan op sigarettenverpakkingen gezondheidswaarschuwingen en is het sinds 1 oktober 2020 verplicht neutrale sigarettenpakjes te presenteren.

 

Ook zijn kinderhelden verboden op verpakkingen en wordt vanaf 1 juli 2022 elk brood aangeduid met wit, bruin of volkoren.

Dit zijn stappen in de goede richting. In de toekomst zijn nog verdere stappen nodig de consument te helpen bij het maken van gezonde keuzes, te stimuleren een gezond eetpatroon te creëren en het wereldwijde probleem van overgewicht tegen te gaan.